KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

5. Bölüm

Anadolu Medeniyetleri Müzesinde Sergilenen Antik Takılar

Baş Takıları

Küpeler

Kat. No:64
Adı:Küpe (tek)
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Patnos
Geliş Şekli:Kazı buluntusu 1962
Boyutları:Yük.: 5,6 cm.; gen.: 1,9 cm.
Ağırlığı:6,68 gr.
Dönemi:Urartu dönemi

Düz halkanın ucunda granüle tanelerden yapılmış eşkenar dörtgen formlu hareketli bir sarkacı vardır. Basit halka, kanca ile kapatılmıştır.

 

Kat. No:67
Adı:Küpe (çift) halkası sarkaçlı
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Uşak, kula
Geliş Şekli:Satın alınma
Boyutları:Gen.: 1,6-1,7 cm; yük.: 3,6-3,9 cm.
Ağırlığı:2,9 gr.
Dönemi:İ.S. 2. yüzyıl

Basit halkanın uçları ilmik ve kanca ile kapatılmıştıry. Hareketli sarkaçları birbirinden farklıdır. Bu nedenle çiftin özgünlüğü kuşkuludur. Köşeli, çok kenarlı, uzun ve konik bir boru formunda olan birinci sarkacın iki ucu yivli telkariyle çevrilidir. İçinden geçen yassı altın tel, üstte genişleyerek halkaya takılan enli kulpu oluşturur. Tele, sarkacın altından görülen mavi bir boncuk takılmış ve telin ucu kıvrılarak kapatılmıştır. Diğer sarkaç silindiriktir, biraz ezilmiştir ve üstü granülelidir. Bunun da ucund aynı cins bir boncuk takılıdır. Satın alınmış bir eser olmasından ve ilmik kanca bağlantısının birbirine geçiş yerlerinin açılıp kapatılmış olmasından ötürü bu sarkaç bir başka küpe halkasına ait olabilir.

 

Kat. No:68
Adı:Küpe (tek) halkası sarkaçlı
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Konya
Geliş Şekli:Satın alınma
Boyutları:Yük.: 3,2 cm; gen.: 2,1 cm.
Ağırlığı:2,5 gr.
Dönemi:İ.S. 2.-3. yüzyıl

Basit halka ilmik ve kanca ile kapatılmıştır. Kancanın ucu halkaya iki kere sarılmıştır. Ortası açık, enli bir yuvarlak kurs, iki enli kulpla halkaya takılmıştır. Kursa biri içinde, üstte; diğerleri iki yanda, dışarıda olmak üzere üç adet minik küre sarkaç olarak monte edilmiştir. Dıştaki üç minik küreden sadece ikisi, diğerinin ise izi korunmuştur.

 

Kat. No:71
Adı:Küpe (çift)
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Kayseri
Geliş Şekli:Satın alınma
Boyutları:Yük.: 3,6 cm; gen.: 2,6 cm.
Ağırlığı:9,17 gr.

Düşük ayarlı altından yapılmıştır. Damla biçimindeki çerçeve içten ve dıştan telkariyle çevrilmiştir. Üzerinde dört tane yuvarlak bezeme vardır. Ayrıca beş tane ajurlu kürecik çerçeveye lehimlenmiştir. Üstteki iki küreciğe takılı küpe çengeli, menteşe ile kapatılmaktadır.

 

Kat. No:72
Adı:Küpe (çift) halkası sepetli
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Eskiyapar 2. no.lu çukur II. seviyede tabanın altına gömülü.
Geliş Şekli:Kazı buluntusu 1968
Boyutları:Yük.: 2 cm; gen.: 2 cm.
Ağırlığı:17,95 gr. (toplam)
Dönemi:İ.Ö. 2200-2000

İç içe oturtulan altı tel halkanın birbirlerine lehimlenmesiyle oluşturulan iki oval formun ortadan katlanmasıyla iki sepet oluşturulmuştur. Daha sonra bu iki sepet kulpu oluşturan yassı halkanın iki yanına lehimlenmişlerdir. 486'nın yekpare kulpunun bir ucu sivridir, küpenin ön yüzünde iki ince yatay altın şerit arasında granüle bezemeler vardır. 487'nin ön yüzünde ise üç ince yatay altın şerit arasında granüle taneler vardır. Üçüncü şeridin yarısı eksiktir ve küpenin halkası yekpare olmayıp kulağa geçen kısmı eklemedir.

 

Kat. No:73
Adı:Küpe (çift) halkası sepetli
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Eskiyapar 2 no.lu çukur II. seviyede tabanın altına gömülü.
Geliş Şekli:Kazı buluntusu 1968
Boyutları:Yük.:2,8 cm.; gen.: 2,7 cm.
Ağırlığı:22,83 gr.
Dönemi:İ.Ö. 2200-2000

Her bir küpede dörder sepet, ikişer kulp vardır. Kulpların sepet gövdeye gelen bölümlerinin üstleri ince yatay çizgi bezemelidir. Küpelerin ön taraflarındaki iki sıra ince, küçük pulun üstlerine iri granüle taneler lehimlenmiştir. İnce altın tellerin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bunların arasında yivli şeritler yer almaktadır. Kancaların uçları deliktir.