KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2. Bölüm

Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde Sergilenen Antik Takılar

Baş Takıları

Küpeler

Kat. No:31
Adı:Küpe (tek) halkası figürlü
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Bilinmiyor
Geliş Şekli:Bilinmiyor
Boyutları:Yük.: 2,1 cm; gen.: 1,7 cm.
Ağırlığı:5,15 gr.
Dönemi:İ.Ö. 4. yüzyıl

Çengeli oldukça yüksek, aşağı doğru kıvrık ve sivri uçludur. Çengeli dikdörtgen bir kaide üzerinde duran bir sfenksin sırtına lehimlenmiştir. Sfenks arka ayakları üzerinde oturmaktadır. Baş hafif geriye doğru kalkmıştır. Göğüs kabarık ve dik, iki ön bacak gergindir. Saçlar ortadan ayrılarak iki yandan göğüs hizasına kadar inmiştir. Kanatlar arkaya ve yukarıya doğru yükseldikten sonra başa doğru dönerek bitmektedir. Kanatların yüksekliği baştan biraz daha fazladır. Kuyruk sol sağrı üzerine yapışmıştır. Başın üstüne, kanat uçları arasına, badem biçiminde, içindeki taşı düşmüş bir yuva monte edilmiştir. İçinde grena olan, aynı tip bir yuva sfenksin ön ayakları arasında da vardır. Üstteki yuvaya ayrıca bir de halka eklenmiştir. Kanat, kuyruk, kanca, baş ve kanatlar arasındaki bölümler ayrı ayrı dövmeyle yapılmış, lehimle monte edilmişlerdir. uZun "S" biçimli çengelin, özgün şekliyle halka tipli olması ve sfenksin başı üstündeki halkaya takılı olması gerekirken, sonradan S biçimine dönüştürülüp, sfenksin sırtına lehimle birleştirilmiş ve özgün formu bozulmuştur.

 

Kat. No:32
Adı:Küpe (tek) halkası figürlü
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Kütahya
Geliş Şekli:Satın alınma
Boyutları:Yük.:2,8 cm; gen.:2, 1 cm
Ağırlığı:2,6 gr.
Dönemi:İ.Ö. 3. yüzyıl 1. yarı

İnce altın telin üzerine, bir diğer altın telin sarılması ile meydana getirilmiştir. Halkanın kopmuş olan bir ucu sivridir. Diğer ucu ise antilop, ya da gazel cinsi bir hayvanın boynuna bağlanmıştır. Boyun, düz altın levhanın yuvarlatılması ile yapılmış ve bir iç kalıp üzerine sarılmıştır. Baş, dövme tekniği ile yapılan küçük parçaların birbirleriyle lehimlenmesiyle oluşturulmuştur. Kulaklar safihadan kesilmiş, boynuzlar ise yivli telkariyle gösterilmiştir. Burnun alt ucunda yassı telden minik bir halka vardır.

 

Kat. No:35
Adı:Küpe (çift) halkası figürlü
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Bilinmiyor
Geliş Şekli:Müsadere
Boyutları:Yük.:3,6-3,4 cm; gen.:2,7-2,9 cm.
Ağırlığı:3.8 gr.
Dönemi:İ.Ö. 3. yüzyıl

Halkası hayvan başı ile biten küpelerdendir. Bu örnekte halka, bir güvercin figürü ile bitmektedir. Güvercinin gövdesi prizmatik bir kaide üzerinde durmaktadır. Kuyruğun ucundan çıkan halka incelerek uçta kanca olarak kıvrılmıştır. Güvercinin başında, içine kırmızı bir taşın (rubin) oturtulduğu altın yuvaya küçük bir halka monte edilmiştir ve kanca bu halkaya geçirilerek küpe kapatılmıştır. Bu bölüm küpelerden sadece birinde korunmuştur. Güvercinin gözleri, kanatları, çok ince telkari ile süslenmiştir. Gövdenin içi boştur, dövme tekniği ile yapılmıştır.

 

Kat. No:36
Adı:Küpe (çift) halkası figürlü
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Bilinmiyor
Geliş Şekli:Satın Alınma
Boyutları:Yük.: 2,3 - 2,7 cm; gen.: 2,6 - 3,0 cm.
Ağırlığı:9,05 gr.
Dönemi:İ.Ö. 2. yüzyıl, ilk çeyrek

Uca doğru düzleşip incelen burmalı halkası bir kadın başı ile sona ermektedir. Kadının boynu, yukarı doğru gittikçe genişleyen profilli halkaların oluşturduğu bir kaideye geçirilmiştir. Saçları küçük bukleler halindedir. Gözler iri ve patlak, burun düz ve basık, ağız belirgindir. Başın içi boştur, arkasındaki kulba kanca geçirilerek küpe kapatılmıştır. Bir iç kalıp hazırlanarak yapılan başın arka kısmından açılan delikten daha sonra iç kalıp boşaltılmıştır.

 

Kat. No:39
Adı:Küpe (çift)
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Ordu, Ünye, Denizbükü
Geliş Şekli:Müsadere
Boyutları:Çap: 4,85 cm.
Ağırlığı:26 gr.
Dönemi:İ.Ö. 4. yüzyıl 2. yarı

Sade, büyük halkanın uçları telkari ve granüle bezeli topun içine girerek kapatılmıştır. Top ortadan ince altın telle bölünmüştür. Topun bir tarafında halkayla birleştiği yere ince bir altın tel sarılmıştır.

 

Kat. No:41
Adı:Küpe (çift)
Cinsi:Altın
Geliş Yeri:Nizip, Gaziantep
Geliş Şekli:Satın alınma
Boyutları:Çap: 1,5 cm.
Ağırlığı:0,87 gr.
Dönemi:1.S. 2.yüzyıl

Altın safihadan hilal şeklinde uçlara doğru inceltilerek kesilmiştir. Bir ucu kendi etrafında bükülerek halka yapılmış, diğer uç bunun içinden geçirilip kapatılmıştır.